در ادامهی مقالات قبلی، اینبار قصد داریم در مورد نوع پسماندها و شکل آرایش آنها صحبت کنیم. همانگونه که میدانید، یکی از راههای مطالعهی حفرات مواد، آنالیز BET است. پسماندها با توجه به نوع آرایش و حفرههایشان به انواع مختلفی تقسیم میشوند که به علت فراوانی، آنها را به ۴ دستهی زیر تقسیمبندی میکنیم:
H1: ذرات آگلومره یا ذرات کروی به شکل ذرات استوانهای مرتب شدند که به طور نسبی اندازهی حفرهها بزرگ است و حفرهها به آسانی با هم در ارتباطند.
H2: این ذرات حفرههایی با دهانهی باریک هستند که با کانالهای یکنواختی در شبکه به هم اتصال دارند. ساختمان این حفرهها از نوع مزوحفره پیچیده است و این نوع حلقهی پسماند، مشخصهی مواد معدنی متخلخل است. موادی که پسماند H2 را ایجاد میکنند اغلب نامنظم هستند و توزیع اندازهی حفرات و شکل آنها به خوبی تعیین نمیشود.
H3: ذرات تشکیلدهندهی پلاستیک که دارای حفراتی به صورت شیار هستند، این ذرات به صورت منعطف و قابل اتساع هستند. این پدیده برای نیتروژن در 77 درجهی کلوین در دامنهی فشار نسبی بین 4/0 – 45/0 اتفاق میافتد.
H4: ذرات با حفرات داخلی نامنظم به شکل شکافهای باریکی هستند که این ذرات مخلوطی از مزوحفرات و میکروحفرات غیریکنواخت هستند.
مطالعه بیشتر: آنالیز gc-fid
مسلم است که پدیدهی پسماند برای حفراتی اتفاق میافتد که کاملاً دو سر باز دارند و همچنین برای حفراتی که به صورت منشوری (استوانه یا مخروط) هستند، پدیدهی پسماند به صورت کاملاً مستطیلشکل ظاهر میشود، این پدیده برای حفراتی که به شکل استوانهی بسته هستند، شبیه به کشش یک قطره از یک منبع توسط یک سیستم خلأ نشان داده میشود.
این تاثیر، بیان میکند که در اثر نسبت فشار (P/P0 ) وقتی از مقدار 5.0 شروع شود، میتواند به توزیع مزو حفره یا حفرهی متوسط پی برد. وقتی نسبت فشار (P/P0) بالای 6.0 باشد، دهانهی این حفرات گشاد بوده و واجذب سریعتر اتفاق میافتد. در نتیجه منحنی بستهی پسماند نیز کوچکتر است؛ ضمناً این اتفاق برای میکروحفرات بیشتر رخ میدهد.
نوع A: حفراتی استوانهایشکل با دو انتهای باز هستند.
نوع B: حفراتی به شکل شکاف یا فضای بین صفحات موازی هستند.
نوع C: حفراتی به شکل مخروط هستند که انتهای آنها باز است.
نوع D: حفراتی به شکل مخروط با دهانهی باریک هستند که در یک یا دو انتها باز میباشند.
نوع E: حفراتی کرویشکل با حجم مرکزی بزرگ و دهانهی ستونیشکل باریک هستند.